Nâng cao ý thức tự rèn luyện nhân cách để xây dựng văn hóa, con người

    Tình trạng đạo đức xã hội xuống cấp đang là một trong những vấn đề đáng lo ngại hiện nay. Nó tác động tiêu cực đến nhiều mặt của đời sống xã hội và là lực cản không nhỏ đến mục tiêu xây dựng văn hóa con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.

Cùng với Nghị quyết Trung ương 9 (khóa XI) của Đảng về văn hóa thì điểm chung trong các nghị quyết về xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong các nhiệm kỳ gần đây đều có mục tiêu chung là xây dựng con người Việt Nam có nhân cách, đạo đức tốt đẹp. Chủ trương ấy xuất phát từ các vấn đề do thực tiễn đặt ra trong xây dựng văn hóa con người Việt Nam hiện nay. Đó là đạo đức xã hội có nhiều mặt xuống cấp, như: Tiêu cực và tệ nạn xã hội có chiều hướng gia tăng, bệnh hình thức, bệnh thành tích, gian lận trong học tập, thi cử; một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, tham nhũng, lãng phí, tự diễn biến, tự chuyển hóa…đặc biệt trong bối cảnh toàn xã hội đang phải thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch bệnh Covid - 19 thì vẫn có những cá nhân vô ý thức, không trung thực trong khai báo y tế, trốn cách ly tạo nguy cơ lây nhiễm bệnh trong cộng đồng.

Mọi sự sai phạm tùy vào mức độ, tính chất đều bị xử lý với những hình thức khác nhau nhưng đó chỉ là ngọn, cần thiết là đào được gốc. Nguyên nhân của sự sa sút đạo đức ấy một phần do tác động từ mặt trái của cơ chế thị trường, một phần do những khuyết điểm trong giáo dục đạo đức, lối sống; đặc biệt, quan trọng hơn là ý thức tự rèn luyện nhân cách của mỗi người không thường xuyên, không liên tục, không gương mẫu; thiếu trách nhiệm với cộng đồng và xã hội.

Để góp phần khắc phục tình hình nói trên, các cấp, các ngành, gia đình, nhà trường và toàn xã hội cần tiếp tục làm tốt hơn nữa việc giáo dục đạo đức, lối sống, văn hóa, văn minh trong đời sống xã hội bằng nhiều hình thức, biện pháp khác nhau; trong đó, có nhiệm vụ giáo dục đạo đức trong nhà trường vì nhân cách con người chủ yếu hình thành trong giai đoạn đầu đời, sau lớn lên sẽ hoàn thiện dần nhưng về cơ bản đã có nền tảng trước đó. Đồng thời xây dựng môi trường văn hóa, nơi con người sống và chịu sự tác động của nó. Môi trường văn hóa lành mạnh là những cái nôi để nuôi dưỡng nhân cách mà ở đó lãnh đạo làm gương cho cán bộ, nhân viên; thầy, cô giáo là tấm gương cho học sinh; ông bà, bố, mẹ làm gương cho con, cháu…môi trường văn hóa tốt do con người tạo nên sẽ tác động tích cực trở lại đối với việc xây dựng nhân cách con người. Đặc biệt, việc rèn luyện nhân cách phải xuất phát từ nhu cầu tự thân của mỗi người, phải gắn với hoạt động thực tiễn, luôn thống nhất giữa lời nói với việc làm, phải nêu gương về đạo đức, thực hiện tốt vai trò, bổn phận với gia đình, tập thể và xã hội.

Nâng cao ý thức tự rèn luyện nhân cách để ngày càng có nhiều cán bộ hội tụ cả tài năng và đạo đức, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, xứng đáng với niềm tin và kỳ vọng của Nhân dân, để ngày càng có nhiều công dân có ích cho đất nước, góp phần đẩy lùi cái xấu, cái ác ra khỏi đời sống xã hội.

Muốn tự mình hoàn thiện nhân cách thì mỗi người phải thường xuyên tự soi mình, tự sửa mình để tự giác, tự xây dựng kế hoạch, đề ra mục tiêu, thời gian sửa chữa khuyết điểm; tích cực học tập, rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, nhân cách và đó phải là quá trình rèn luyện, phấn đấu thường xuyên, liên tục thì mới thành công. Bài học đó đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh đúc kết trong bài thơ “Nghe tiếng giã gạo”: “Gạo đem vào giã bao đau đớn/Gạo giã xong rồi trắng tựa bông/Sống ở trên đời người cũng vậy/Gian nan rèn luyện mới thành công”.

Hoàng Thị Thu Trang (Theo https://tuyenquang.dcs.vn)